Публикуемый материал
ГЛАУКОМА АУРУЫ ЖНЕ ОНЫ ПРОФИЛАКТИКАСЫ
18.11.2011 Просмотров: 1261 Комментариев: 2
«Глаукома» «Суараылы» деген термин сзі кзді ішкі ысымыны траты трде немесе отын-отын ктерілуімен, кейінірек кеістігінде зіне тн мкістіктерді пайда болуымен кру жітілігіні тмендеуімен жне кру нерві дискісінде экскавациямен семуді пайда болуымен сипатталатын организмдегі кз ауруларыны лкен бір тобын амтиды. Кзді ішкі ысымын реттеу жйесіні патологиясы бл жинаталан ым. Бл ыма кзді ішкі ысымыны згеруі міндетті трде болатын, басада згерістерін осады. Глаукома іштен туан,біріншілік жне екіншілік деп негізгі ш трге блінеді.
Іштен туан глаукома кзді дренаж жйесіні немесе алдыы камераны брышыны жетілмеу немесе дрыс дамымау салдары болады. Біріншілік глаукомада бл згерістер здігінен мн маынаа ие бола алмайтын былыстарды салдары болады. Екіншілік глаукоманы дамуына шырататын згерістер глаукомаа баынышсыз аурулардан пайда болады.
Іштен туан глаукомада айса абаты диаметірі лкеюімен гидрофтальм мен (кз шемені) буфтальммен (ба немесе гіз кз) алдыы ылыны тередеуімен, арашыты кееюімен жне оны жарыа берер жауабыны лсіреуімен, кру нерв дискісіні патологиялы семулік экскавациясымен, кру жітілігіні тмендеуімен, кру кеістігімен тарылуымен, кзді жоары ктерілген ішкі ысымымен сипатталады. былыс кбінесе екі жаты шамамен 10000 мы балаа бір ауру кездеседі. Ауру тым уалау сипатына ие болады, кбіне ер балаларда кездеседі. Бл патологияны 90% перзентханада аныталып, диагноз ою ммкін болады. Кеш аыталан жне операциямен емделмеген іштен туан глаукома балаларды мектеп жасына дейін толы соыр болуымен аяталады.
Негізгі емі операция. Дер кезінде операция жасаан балаларды 75% кру абілеті саталады, ал кеш операция жасалса кру абілеті 20-25% дан тмен саталады.
Біріншілік глаукома жазылмайтын соырлыты те жиі себептеріні бірі. ркендеген елдерде барлы соырлыты 10-15% глаукомадан соыр боландар райды. Ауру детте кенсе жастаы адамдарда пайда болады. Біріншілік глаукоманы жастан ткен адамдарды арасында таралу жиілігі бір пайыза жуы. Жас адамдарда сирек кездеседі.
Глаукомалы былысты екі трге бледі:
1) ашы брышты
2) жабы брышты
Біріншілік глаукоманы себебі дербес анатомиялы ерекшеліктерге, кз алмасыны ртрлі былысыны, сіресе дренажды жйесіні, жаса байланысты. Глаукома кп факторлы ауруа жататын процес. Патогендік факторларды серлері бір-бірімен осылады. Егер оларды серлеріні нтижесі белгілі шектен асса онда ауру пайда болады. Кпшілік жадайда ашы брышты глаукома сырат адама белгісіз пайда болып, белгісіз деп дами береді. Сыраттар ешандай жаымсыз сезім байамайды, олар тек кз-деріні круі едуір тмендегенде ана дрігерге крінеді. Тек 15% ауруларда субьективті белгілері байалады. Олар кз толып тран сияты сезіну, басты ауруы, круді тмандануы жне жарыа араанда ызылды-жасылды «кемпір осатанып» крінуі сияты шаымдардан трады. Осы аталан белгілер кзді ысымыны едуір ктерілгеніні белгісі. Обьективті тексеріс кезінде кзде байалатын згерістер мардымсыз. Кз ысымы жоарлаан кезде алдыы кірпіктік артериялардан эмиссарилерге кіре берісі кобра жыланыны басы сипатты кеейеді де «кобра белгісі» пайда болады.
Сыратты кзіні ішкі ысымыны ктерілуі глаукоманы е маызды белгісі болады. алыпты кз ысымы 16-24мм с.б. те. Оны арнайы Маклаков танометрімен лшейді. а-былдауа келген 40 жастан асан адамдар жылына бір рет кз ысымын лшетіп траны абзал. Глаукома ауруын ткізіп алмауы шін, кру нервісіні згерісі, кру кеістігіні згеруі ауру басталан со бір-неше жылдан кейін пайда болады.
Жабы брышты глаукома
арашыты фунциялы блогіні н-тижесінде алдыы камераны брышыны нрлы абыты тбі-мен жабысып алуы арасында болады. Жабы брышты глаукома ерекше кп 90% райды. Глаукоманы бл трі кз ысымыны ктеріліп ауырсыну сезімі пайда болады, бас ауырады, кз тманданып, жарыа араанда ызылды-жасылды кемпір осатанып крінуіне шаымданады. Ауруды кшті стап жадайында жрек айну, лосу мен су пайда болуы ммкін. Объективті зерттеп араанда кз алмасыны тамырларыны кеейіп ызараны бірден кзге тседі. айса абы ісінген, алдыы ылы сайаз арашы кеейген болады. Ауруды шарытаан кезінде нрлы абыты кейбір ан тамырларыны тйінделуі ммкін, оны зі абыну мен шіру былыстарына шыратады. Ал бл згерістер нрлы абыты ісінуімен, арты жне бршаты бірігулерді пайда болуымен байалады. Кзді тбі тманданып крінеді. Кз ысымыны ктерілуі 50-60мм с.б. жетеді. Науас адам екі олмен кзін стап ауырсынуына шыдамы жетпей ойбайлап дрігерден кмек срайды, кушеткаа жата кетеді.
Дрігер кз ауруыны диагнозын анытаан со стама глаукомаа алашы кмек крсетіп, кз ауруханасына жатызып дрі дрмекпен емдейді. Бірінші тулікте кз ысымы тмендемесе операциялы ем таайындалады.
Глаукома диагнозы ойылан науастарды «Д» баылау тізіміне алып, кзіні жадайына байланысты баылайды, ем таайындалады. ажет жадайда терапевт, неврапатолог дрігерлерінен кеес алып трады. Уаытылы адаалап кру абілетін сатау шін ажетті іс шараларды жргізіп трады.
рметті аудан трындары сіздер глаукома ауруын ткізіп алмау шін жылыны бір рет 40 жастан асан со кз ысымын лшетіп трыыздар! рдайым кзімізді жанарлы болуына тілектеспіз.
Автор: Н..ожахметов, кз дрігері «Панфилов ауданыны ауданды емханасы» МКК.
